Het belang van alcoholafstotendheid van operatiejassen: veiligheid en duurzaamheid

In de gezondheidszorg is de bescherming van patiënten en medisch personeel in belangrijke mate afhankelijk van effectieve beheersmaatregelen tegen infecties. Operatiejassen spelen daarbij een cruciale rol. Hoewel niet verplicht volgens NEN EN 13795:2019 wordt tegenwoordig van dergelijke jassen verwacht dat ze alcoholafstotend zijn. Dit roept een aantal belangrijke vragen op: Hoe groot is het belang van alcoholafstotendheid? En, nu de industrie overstapt op PFAS-vrije materialen, wat zijn de uitdagingen bij het tegemoet komen aan deze verwachtingen?

Waarom alcoholafstotendheid?
De noodzaak van alcoholafstotende eigenschappen in operatiejassen is ietwat dubbelzinnig. Hoewel antiseptica op alcoholbasis in operatiekamers vaak worden gebruikt, is het onwaarschijnlijk dat deze middelen tijdens operaties uitgebreid in contact komen met chirurgische kleding. Toch zijn fabrikanten van operatiejassen overgegaan op alcoholafstotendheid als vervanging voor bloedafstotendheid.

• Overeenkomsten in de oppervlaktespanning: Bloed heeft een lagere oppervlaktespanning dan water en dringt gemakkelijker door stof heen. Omdat Isopropylalcohol (IPA) ten aanzien van oppervlaktespanning eigenschappen heeft die vergelijkbaar zijn met die van bloed, groeide dit materiaal uit tot een handig en kostenefficiënt alternatief voor het testen van de weerstand van operatiejassen tegen lichaamsvloeistoffen.

Dat betekent echter niet dat alcoholafstotendheid een perfecte weerspiegeling van de omstandigheden in de praktijk is. Ook zou het wel eens zo kunnen zijn dat de bescherming tegen via het bloed overgedragen ziekteverwekkers niet significant verbeterd wordt. En toch is dit nog altijd de best practice binnen de industrie.

De rol van fluorverbindingen
Voorheen werd alcoholafstotendheid bereikt door middel van fluor chemische behandelingen, voornamelijk met C8- en C6-fluorverbindingen. Deze chemicaliën bieden een uitstekende weerstand tegen zowel water als alcohol en dragen zeer waarschijnlijk aanzienlijk bij aan de alcoholafstotende eigenschappen van operatiejassen.

Fluorverbindingen behoren echter tot de groep van per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS), een groep stoffen die tot grote zorgen op het gebied van milieu en gezondheid hebben geleid.

Het PFAS-dilemma
PFAS staat bekend om zijn slechte afbreekbaarheid in het milieu en het vermogen zich op te stapelen in levende organismen. Onderzoek heeft aangetoond dat bepaalde soorten PFAS tot ernstige gezondheidsproblemen kunnen leiden, zoals:

• Verminderde vruchtbaarheid;
• Vertraging in de ontwikkeling bij kinderen;
• Verhoogd risico op kanker;
• Verstoring van de werking van hormonen.

De zorgen over de milieu- en gezondheidsrisico’s van PFAS leiden tot een steeds sterkere oproep om deze chemicaliën geleidelijk uit te faseren. Zo evalueert het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) momenteel een voorstel om het gebruik van PFAS in Europa aan banden te leggen.

Uitdagingen bij het ontwikkelen van PFAS-vrije operatiejassen
De overgang naar PFAS-vrije operatiejassen brengt aanzienlijke uitdagingen met zich mee:

• Hoge prestatielat: Fluorverbindingen hebben een hoge standaard gezet, vooral op het gebied van alcoholafstotendheid. Het vinden van alternatieven met hetzelfde beschermingsniveau zonder bijbehorende risico's is een buitengewoon lastige opgave.
• Gebrek aan standaardisatie: Er is geen uniforme norm voor alcoholafstotendheid en de testmethoden verschillen. Sommige fabrikanten testen op verschillende soorten alcohol, penetratietijden en concentraties (bijvoorbeeld IPA versus ethanol), wat het vergelijken van producten bemoeilijkt.
  
  

Alternatieve testmethode voor bloedpenetratie
Naast alcoholafstotendheid bestaan er andere testmethoden voor bloedpenetratie. Een voorbeeld hiervan is de synthetische bloedpenetratietest, die wordt gebruikt bij Type IIR chirurgische maskers onder de EN 14683-norm. Deze methode beoordeelt direct de weerstand tegen bloedpenetratie, wat mogelijk een betrouwbaardere maatstaf is dan alcoholafstotendheid.

Hoewel alcoholafstotendheidstests snel en eenvoudig zijn, is een heroverweging nodig, zeker nu de sector overstapt naar PFAS-vrije alternatieven.

De weg vooruit
De toekomst van chirurgische jassen ligt in de balans tussen veiligheid en duurzaamheid. PFAS-vrije alternatieven moeten dezelfde bescherming blijven bieden, wat vraagt om innovatieve en herziening van bestaande normen. De transitie naar een duurzamere gezondheidszorg vereist dat gevestigde praktijken opnieuw worden geëvalueerd, zelfs als deze jarenlang de norm zijn geweest.

Belangrijkste takeaways

1. Nieuwe kijk op alcoholafstotendheid:
   Hoewel alcoholafstotendheid lange tijd als essentieel werd gezien, is het de vraag of dit daadwerkelijk cruciaal is voor de veiligheid. Zeker in deze tijd, waarin PFAS-vrije alternatieven op de markt komen, moet de waarde ervan worden heroverwogen.
   
   
2. Veiligheid en duurzaamheid hand in hand:
   Nu PFAS geleidelijk worden uitgefaseerd vanwege milieubezwaren, is het essentieel om duurzame alternatieven te vinden die nog altijd bescherming bieden. Dit vereist innovatie en een kritische blik op bestaande normen.
   
   
3. Alternatieve testmethoden overwegen:
   Alternatieve testmethoden, zoals synthetische bloedpenetratietests, kunnen een betrouwbaarder beeld geven van de beschermende eigenschappen van een chirurgische jas en kunnen een waardevol alternatief zijn voor alcoholafstotendheidstests.

Voor meer informatie over hoe wij uw zorginstelling kunnen ondersteunen, neemt u contact met ons op.

Customer Service
customerservice@qrs.nl
088 730 5858

Benieuwd naar meer interessante onderwerpen? Bekijk ook deze informatieve pagina's: